AIS ระบบรายงานตนอัตโนมัติ

ระบบส่งพิกัดอัตโนมัติของเรือ
Automatic Identification System (AIS)

ในช่วงต้นปี ค.ศ. 2002 เรือเดินทะเลตั้งแต่ 300 ตันกรอสขึ้นไป จะต้องเริ่มติดตั้งอุปกรณ์แสดงตัวอัตโนมัติ หรือ AIS - Automatic Identification System

หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า UAIS - Universal Automatic Identification System ด้วยการส่งสัญญาณวิทยุย่าน VHF แบบอัตโนมัติต่อเนื่อง เพื่อแจ้งข้อมูลเรือตัวเองให้กับเครื่อง AIS อื่นๆ ที่อยู่ใกล้เคียง หรือเป็นเครื่อง AIS ผ่านระบบ VTS (Vessel Traffic System) ที่ติดตั้ง ณ สถานีชายฝั่ง ระบบของ AIS อาจเรียกได้ว่าเป็นการสื่อสารแบบ 4S System (Ship-to-Ship and Ship-to-Shore identification and communication system) คือระบบการสื่อสารเพื่อแจ้งแสดงตัวระหว่าง เรือกับเรือ และ เรือกับฝั่ง เพื่อช่วยให้มีความปลอดภัยในการเดินเรือมากยิ่งขึ้น และช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของการควบคุมจราจรทางน้ำระบบ VTS ในการตรวจตราเรือที่เดินทางอยู่ภายในบริเวณรับผิดชอบได้ดียิ่งขึ้นกว่าเดิม

เครื่อง AIS เป็นระบบสอบถามและกระจายข่าวด้วยเทคโนโลยี่พื้นฐานของ SOTDMA – Self Organizing Time Division Multiple Access ส่งกระจายสัญญาณภายใต้คลื่นวิทยุข่าย VHF Maritime Band มีขีดความสามารถในการส่งข้อมูลต่างๆ ของเรือ เช่น ชื่อเรือ ตำแหน่งเรือปัจจุบัน เข็มเดินทางขนาดความยาวเรือ ความกว้างเรือ ประเภทของเรือ กินน้ำลึก ข้อมูลของสินค้าอันตรายที่บรรทุกอยู่ จากเรือที่ติดตั้งเครื่อง AIS ไปยังสถานีชายฝั่งหรือเรือที่อยู่ใกล้เคียง มีขีดความสามารถในการส่งข้อความมากกว่า 1,000 ครั้งต่อนาที และจะ update ข้อมูลตลอดเวลา ทำงานอัตโนมัติด้วยตนเอง ข้อมูลที่ถูกส่งออกจะไปแสดงเป็นภาพสัญลักษณ์บนจอเรดาร์ หรือแสดงบนเครื่องแผนที่อิเลคทรอนิกส์ ECS หรือ ECDIS ของเรือที่อยู่ใกล้เคียง สัญลักษณ์นี้จะบอกให้เรือทุกลำที่อยู่ในรัศมีของวิทยุ VHF ทราบตำบลที่อยู่และข้อมูลของเรือลำที่ติดตั้งเครื่อง AIS นั้นได้ตลอดเวลา สำหรับการติดตามและระวังมิให้เกิดอุบัติเหตุชนกัน หรือบอกข้อมูลให้กับสถานีชายฝั่งที่ติดตั้งระบบ VTS ใช้ในการควบคุมการสัญจรของเรือในร่องน้ำ หรือเรือขณะเข้าออกจากท่าเทียบเรือ

สรุปได้ว่าเรือทุกลำที่อยู่ในภายในบริเวณพื้นที่ข่ายวิทยุ VHF สามารถ Plot จุดเพื่อติดตามการเคลื่อนที่ของเรืออื่นๆ ใกล้เคียงได้บนจอเครื่อง ECS, ECDIS และในกรณีที่เรือนั้นไม่ได้ติดตั้งเครื่อง ECS หรือ ECDIS ก็ยังสามารถติดตามได้จากจอเครื่องเรดาร์ได้ เครื่อง AIS สามารถรับข้อมูลพิกัดละเอียดจากเรือที่อยู่ใกล้เคียงหรือสถานีชายฝั่งแบบ DGPS เพื่อเพิ่มความถูกต้องของพิกัดให้แม่นยำยิ่งขึ้น

ข้อมูลจากเครื่อง AIS ที่ถูกส่งให้กับระบบ VTS ของสถานีชายฝั่งจะมีรายละเอียดสมบูรณ์ครบเหมือนกับข้อมูลที่ส่งให้กับเครื่อง ECDIS ทุกประการ เช่นข้อมูล ชื่อเรือ ตำแหน่งเรือปัจจุบัน เข็มเดินทางขนาดความยาวเรือ ความกว้างเรือ ประเภทของเรือ กินน้ำลึก ข้อมูลของสินค้าอันตรายที่บรรทุกอยู่เป็นต้น นอกจากนี้แล้วทางสถานีชายฝั่งยังสามารถติดต่อสื่อสารในรูปแบบ Text Message Transmissions ระหว่างสถานีชายฝั่งกับเรือแต่ละลำที่ติดตั้งเครื่อง AIS ได้ตลอดเวลา

เรือใหม่ ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม ค.ศ. 2002 เป็นต้นไปให้ติดตั้ง 1 กรกฎาคม ค.ศ. 2002 เป็นต้นไป

• เรือบรรทุกน้ำมัน (เดินทางระหว่างประเทศ) ต้องติดตั้งไม่ช้ากว่าการตรวจเรือ (Survey for Safety Equipment) ครั้งแรกหลังวันที่ 1 กรกฎาคม ค.ศ. 2003 (พ.ศ. 2546)
• เรือสินค้า (เดินทางระหว่างประเทศ และขนาด 10,000 ตันกรอสขึ้นไป) ต้องติดตั้งก่อน 1 กรกฎาคม ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548)
• เรือสินค้า (เดินทางระหว่างประเทศ และขนาด 300 ตันกรอสขึ้นไป) ต้องติดตั้งก่อน 1 กรกฎาคม ค.ศ. 2007 (พ.ศ. 2550)
• ส่วนวิชาการ ฝ่ายโครงการ บริษัท เอ. แอนด์ มารีน (ไทย) จำกัด International Maritime Organization. 2004. Action dates. [Online]. Available :http://www.imo.org/Conventions/mainframe.asp?topic_id=262#2002security. Marine Management Consulting. 2004. Universal Automatic Identification System. [Online].Available : http://www.uais.org.